UKS Yapı olarak bir inşaatın hangi aşamalardan geçerek bir bina görünümüne sahip olduğunu sizinle paylaşacağız. Özellikle yalıtımı yüksek ve depreme dayanıklı bir binanın hangi aşamalar ile yapı dayanıklılığına sahip olduğunu öğrenebileceksiniz. Öyleyse inşaat yapım aşamaları nelerdir sorusu eşliğinde tüm temel, kaba ve ince inşaat aşamalara göz atalım.
A’dan Z’ye Kaba ve İnce İnşaat Yapım Aşamaları
Bir inşaatın başlaması için öncelikle inşaat izin belgesi olarak geçen yapı ruhsatını almak gerekir. Belediyeler, valiler ve Çevre-Şehircilik Bakanlığı tarafından alınan ruhsat sonrası kanun önünde yapının geçerlilik kazanması sağlanır. İnşaat, inşaat kalemleri olarak adlandırılan kaba ve ince işlerin maliyetini hesaplayarak yapılır. Kalem kalem inşaat girdileri hesaplanır ve inşaatın kâr ve zararına ilişkin bilgilere ulaşılır.
Sırasıyla bir bina inşaatı nasıl yapılır sorusunun cevapları ise şöyledir:
Zemin Etüdü Çalışmalarının Tamamlanması
İnşaat yapılmadan önce arsada bir bina yer almıyorsa zeminin arsa analizini yapmak için etüt çalışması yapılır. Eğer arsada bir bina yer alıyorsa da Zemin ve Temel Etüdü Uygulama Esasları ve Rapor adlı tebliğe uygun şekilde numune alınması gerekir. Alınan numuneler sonucunda zemin etüt raporu gelir. Zemin etüdü çalışmaları özellikle deprem ve yapı dayanıklılığı konusunda yer altı radarları ve yer altı yapılarının tespit ile hareketlerini ölçmek bakımından önemli bir aşamadır.
İnşaat Şantiyesinin Kurulması
Bina inşaat aşamalarının planlanması ve uygulanması için gerekli malzeme ve insan gücü şantiye aracılığıyla belirlenir. Konteyner, ünite gibi yapılar belirlenen şantiye alanına kurulur. Bu aşamada vaziyet-kat planı, yapı görünüşü ve yapı detayları gibi binanın hesaplamaları ve detayları ortaya çıkarılır.
Yapı Zeminini İyileştirme
Kesinleşen zemin etüt raporu doğrultusunda zemin iyileştirmesi öneriliyorsa temelin atılacağı alana iyileştirme yapılır. Zemin tiplerine göre yapılması gereken zemin iyileştirme yöntemleri genel olarak enjeksiyon, jet-grouting, taş kolon gibi güçlendirmeleri içerir. Bu aşamada zemin iyileştirme ile hedeflenen unsurlar, uzmanlar tarafından değerlendirilir. Genellikle iyileştirme ile yapı dolgularının güçlendirilmesi, zemin geçirgenliğini azaltma ve zemin sıvı geçirmezliğini güçlendirmek amaçlanır.
Kazı (Hafriyat) Çalışmalarına Başlama
Hafriyat yapılacak alanların işaretlendirilmesinden sonra el veya makine ile kazı yapımına başlanır. Günümüzde ise kazma-kürek ile yapılan kazı yerine iş makineleri ile kazı yapılmasına geçilir. Kazı alanı genel olarak incelendikten sonra gerekli araç ve ekipmanlar aracılığıyla temel kazısına başlanır. Ardından kazı alanındaki toprak sıyrılır, mıcırların dökülme işlemine geçilir. Drenaj boruları ise bu mıcırların arasına yerleştirilir. Drenaj boruları ile yapının su geçirmezliği için ilk adım atılır.
Kalıp ve Demir Bağlantılarını Kurma
Hafriyat sonrası temel atılması için inşaat kalıp ve demir bağlantıları kurulur. Yapının betonarme sistemi oluşturulmadan önce kalıp iskelesi yapılır. Gerekli malzeme ve ekipman desteğiyle kalıp panelleri uygun yerlere sabitlenir ve paneller arasındaki boşluklar da kapatılır. Daha sonra binanın demir bağlantılarını kurmak amacıyla demir donatılar kurulan panellere yerleştirilir. Kalıp ve demir bağlantıları kurulduktan sonra yapı denetçileri tarafından bağlantılar kontrol edilir. Bu aşamanın ardından betonarme yapının temel kazılarına başlanır.
Temel İzolasyonu ve Temelin Atılması
İnşaat temel yapım aşamalarının başlangıcı, temel izolasyonu olarak bilinen yalıtım ile başlar. Binayı dış etkenlerden kaynaklı çatlama ve aşınmalara karşı koruyan temel izolasyonu, genellikle P3000 APP su yalıtım membranın uygulamasıyla yapılır. Temel izolasyon sürecine dair bilinmesi gereken detayları Yapılarda Temel Su Yalıtımının Önemi adlı içeriğimizden ulaşabilirsiniz. Bu aşamadan sonra ise grobeton denilen çimento oranı az beton türü mıcırların üstüne dökülür.
Kalınlığı en az 10 cm olması gereken grobeton dökümünden sonra temel altı yalıtıma geçilir. Radye temeli için yüzey düzgün kalıplar çakılır ve tuğla duvarlar örülür. Duvarların yükseklikleri ise radye temel kalınlığından en az 5 cm daha yüksek olmalıdır. Uygulanan yalıtım membranlarının ardından da 5 cm’lik koruma betonu dökülür. Beton dökümünden sonra radye tabla donatıları yerleştirilir ve üstüne tekrar beton dökülür.
Kat Betonlarının Atılması
Temel inşaatının tamamlanmasının ardından kolon ve perde yapımı için kalıplar hazırlanır. Bu kalıplar, donatıların yerleşimi ve birbirine bağlanması açısından oldukça önemlidir. Daha sonra kalıpların içine beton dökülür ve kolon-perde ve kiriş aşamalarının yapımına başlanır. Kat betonları ise kolonve perdelerin kat yüksekliğini belirledikten sonra atılır. Kirişler yapıldıktan sonra döşeme kalıpları kurulur ve döşeme donatıları yerleştirilir. Daha sonra ise üzerine beton dökülür.
İş Güvenliği Ağlarının Kurulması
Yukarıdan düşme ile sonuçlanabilecek can kayıplarının önüne geçmek amacıyla İSG ağları kurulur. Bu aşamada profil direkleri montajı ile İSG ağlarının kurulmasına başlanır ve montaj tamamlanır.
Çelik Konstrüksiyon Çalışmalarına Başlama
İnşaat yapım aşamalarının önemli adımlarından biri de çelik malzemeler ile yapılan işlemlerdir. Bu aşamada çelik çerçeveler ve taşıyıcı elemanlarının montaj işlemleri tamamlanır. Duvar panelleri, taşıyıcı kiriş ve kolonlar, betonun üzerine uygun çelik malzemeler ile montajlanır.
Çatı İmalatına Başlama
Tüm betonarme işlemlerinin tamamlanmasının ardından çatı döşemelerine geçilir. Çatının yağmur, kar ve nem girişine karşı güçlendirilmesi için çatı kiriş ve taşıyıcı elemanlarının kurulumu yapılır. Ardından çatı kaplamasına geçilerek çatı yalıtımı işlemleri tamamlanır. Bu aşamada yapılan yalıtım işine dair tüm detaylara Çatı İzolasyonu Nedir, Nasıl Yapılır adlı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Döşeme Altı İmalatına Geçme
Bina katlarının arasındaki zemine yani döşemelere tesisat, yalıtım ve kaplama işlemleri uygulanır. Bu aşamada döşeme kaplama işlemleri de tamamlanarak yapı dayanıklılığı sağlamlaştırılır.
Duvar ve Pencere Yapı Uygulamaları
Dış kapı, duvar ve pencerenin kurulması, önemli yapı elemanları işlemlerinden biridir. Duvarlar, bina iç ve dış bölümlerini ayırmak için yapılır. Pencere, iç-dış duvar yapımı ve kapı açıklıklarının hesaplanıp yapılması ve camların takılması işlemlerine geçilir.
Yapı İskelelerin Kaldırılması
İSG önlemleri kapsamında kurulan geçici yapı iskeleleri, kaba inşaatın tamamlanmasıyla kaldırılır.
İnce İnşaat Yapım Aşamalarına Geçme
Buraya kadar sizinle kaba inşaatın adım adım nasıl gerçekleştirdiği aktardık. İşin bir de ince diye tabir edilen binanın iç ve dış yüzeylerine uygulanan inşaat işlemleri vardır. İç mekân tasarımının detayları ince inşaat aşamasında düşünülür.
İnce inşaat yapım aşamalarından biri olan tesisat işleri; elektrik, su ısıtma tesisatı gibi kurulumları içerir. Yine binanın estetiği ve dayanıklılığı bakımından gerekli olan dış cephe mantolama da bu aşamada ele alınır.
Binaların depreme dayanıklı olmasını sağlayan işlemlerden biri olan dış cephe mantolaması ile ilgili tüm detaylar için Dış Cephe Mantolama Nedir, Nasıl Yapılır adlı yazımıza bakabilirsiniz. Genel olarak ince inşaat yapım aşamaları şu şekildedir:
Sıvı, Alçı ve Saten Alçı İşlemleri
Dış Cephe Mantolama İşlemleri
İç Bölme Duvarlarının Yapılması
Şap Betonunun Atılması
Tesisat İşlemleri
İç Mekân Zemin Kaplamaları
İç ve Dış Yüzeylerinin Boyanması
Parke İşlemleri
İç Mekân Kapı, Banyo, Tuvalet ve Mutfak Dolabının Montajı
Bina İçinin Seramik veya Mermer ile Kaplanması
İnce inşaat yapımında binanın kullanım amacına ve istenilen tasarıma göre hareket edilir. Bu aşamaların tamamlanması, depreme dayanıklı bir yapının teminatı için oldukça önemlidir. Özellikle yalıtım işinin ciddiye alınarak yüksek kalitedeki malzemeler ve profesyonel işçilik ile ele alınması gerekir.
İnşaat Teslimi ve Son Kontrol Çalışmaları
Kaba ve ince inşaat yapım sıralaması tamamlandıktan sonra bina projesinin yönetmeliğe uygun olduğunu gösteren İskan belgesi alınır. İskanlı bina, bina mülkünün kullanılabilir olduğunu gösterir. İskan belgesi almak için öncelikle yapı denetim uzmanları tarafından dilekçe yazılır. Ardından gerekli diğer iskan belgeleri de hazırlanarak binanın inşaatının bittiği kanıtlanır. Yine inşaat temizliği yapılarak yapının tamamıyla kullanılabilir hâle gelmesi sağlanır.
UKS Yapı olarak A’dan Z’ye inşaat yapım aşamalarını sizinle paylaştık. Bina yapımında atlanmaması gereken bir aşama olan ısı izolasyonu ve su yalıtım işlemleri için UKS Yapı garantisine sahip su yalıtım membranlarına göz atabilirsiniz.