Korozyon nedir sorusunun yanıtını merak ediyorsanız doğru yerdesiniz. Metallerin içinde yer aldığı ortamda elektrokimyasal ve kimyasal reaksiyonlara girmesi sonucunda metalik fonksiyonlarını yitirmelerini ifade eden bir durumdur. Peki sizce bu olay tam olarak nasıl oluşur ve kaç çeşidi vardır? Önlemek için neler yapmak gerekir? Su yalıtım ile ilişkisi nedir? İşte ayrıntılar!
Korozyon Nedir?
Korozyon nedir sorusunun en net cevabına geldi sıra. Çevresel faktörler nedeni ile malzemelerin bozulması ve bununla beraber kullanılamaz forma gelmesi olayıdır. Metal malzemeden üretilen birçok gereç, kullanım süresi boyunca düşük ya da yüksek şiddette muhakkak bu durumla karşılaşmaktadır.
Bu işlemden geçen metal aletlerin bütün mekanik fonksiyonları bir anda olumsuz anlamda değişmeye başlar. Dayanıklılık da azalır. Doğalgaz boru hatları, köprüler, gemiler, buhar kazanları, motorlu araçların birtakım parçalarında olayın negatif etkileri görülebilir.
Bu durumun en kötü etkileri ise çevre kirliliğidir. Bunun yanı sıra insan sağlığını da önemli bir ölçüde etkilemesi ile bilinir. ayrıca metalik malzemelerin sene sonunda işlevsiz bir hal almasına da sebebiyet verir. Sonuç olarak hem maddi hem manevi anlamda sorunların oluşmasında etkili olmaktadır.
Korozyon Çeşitleri Nelerdir?
Korozyon çeşitleri; çoğunlukla ortam koşullarına, malzeme üzerinde hasar bırakma biçimine ve oluşum haline göre farklı formlar kazanır. En sık karşılaşılan çeşitleri ise:
- Seçimli
- Homojen dağılımlı (üniform)
- Erozyonlu
- Galvanik
- Çukur
1. Seçimli
Bu olay yalnızca metalin kendi içerisinde oluşmaz. Bununla birlikte alaşımlı metal malzemelerde de görülebilir. Seçimli olarak bilinen türü ise alaşımlı metallerde görülen bir çeşit olmaktadır. En sık rastlandığı malzeme ise hiç şüphesiz pirinç alaşımlı metallerdir.
Bu tür malzemelerde çinkonun alaşımdan tamamen çıkması ile seçimli tür kendini göstermeye başlar. Fakat bu türün sık görüldüğünü söyleyemeyiz; nadiren denk gelinir bu yüzden panik yapmaya gerek yoktur. Yine de oluşmaması için önlem alınmalıdır.
2. Homojen Dağılımlı (Üniform)
Eşit dağılımlı olarak da bilinen bu tür, son derece sık görülmektedir. Metal yapıda bir yüzeyde belli bir rutinde ilerleyen süreçler, homojen dağılıma sahip yüzey paslanmasının meydana gelmesi ile üniform yani homojen dağılımlı türü oluşturur.
Demirin çevreye açık şekilde konumlandırıldığı yerlerde suya, toprağa ya da havaya temasta bulunmasıyla yüzeyinde üniform çeşidi oluşur. İçerisinde herhangi bir alüminyum malzemenin yer aldığı alaşım türlerinde de homojen dağılımlı çeşit görülebilir. Fakat nadirdir.
3. Erozyonlu
Birçok özelliği içeren çeşitli akışkanların metal bir yüzeyden hızlı şekilde akması ile erozyonlu tür oluşacaktır. Kimyasal etkileşimin yanı sıra mekanik aşınmanın da sebebiyet verebileceği bir olaydır.
Direkler, pompalar, borular, karıştırıcılar, pervaneler ve kondenserlerin kullanılmasıyla oluşturulan taşıma ekipmanlarında sık sık karşılaşılan bu tür, akışkanın debisinin artması nedeni ile şiddetini artırır. Böylelikle erozyonlu türün etkisi de yükselecek demektir.
4. Galvanik
Birbirinden tamamen ayrı elektrot özelliklere sahip olan gereçlerin zaman içerisinde aynı ortamda bulunmaya devam etmesiyle galvanik çeşit oluşur. Metalin bulunduğu bir yerdeki sıvılar elektrolit misyonu üstlenerek galvaniz hücrelerinin ortaya çıkmasına neden olur. Bu tür, metalik malzemelerin içli dışlı olduğu alanlarda daha sık görülmektedir.
5. Çukur
Metal kısımların belirli yerlerinde çukurların meydana gelmesi ile oluşan bir çeşittir. Bahsi geçen çukurlar gün geçtikçe büyür ve metalin kırılmasına neden olur. Çukur korozyonun gücü öylesine fazladır ki metalin her bölgesine tesir edebilir. Bu da oldukça zararlıdır.
Korozyon Nasıl Oluşur?
Peki her şey tamam ama korozyon nasıl oluşur? Bu durumun meydana geldiği yerler çoğunlukla asidik, bazik kısımlardır. Bunun yanı sıra kirli ve nemli hava da korozyonun oluşmasına neden olur. Olayın gerçekleşmesi adına elektrolit, anot, metalik iletim yolu ve katotun muhakkak görülmesi lazımdır. Metal, anot bünyesinde oksitlenir. Metal iyonlarının her biri de elektrolite geçiş yapar. Böylelikle katot içerisinde de oksijen dengesi oluşur. Böylelikle tepkime meydana gelecektir.
Korozyonu Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Korozyonu önlemek için neler yapılabilir biraz da buna değinmek istiyoruz. Herkesin bu konu ile alakalı olarak bilinçlenmesi gerektiğine inanıyoruz. Bunu önlemek adına metallerle ilgili negatif etkilerin azaltılması gerekir. Pas şeklinde karşımıza çıkan korozyonlar güvenlik problemlerinin oluşmasına zemin hazırlayabilmektedir.
Olumsuz tesiri azaltmak için yapılan bakımlar da hayli maliyetlidir. Birkaç farklı yöntemle durumun önüne geçilebilir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Koruyucu Bir Kaplama Kullanılmalı
Bu büyük olayın meydana gelmesi demek, maliyetli işlemlerin yapılması demektir. O nedenle bu olayın yaşanmasını engellemek adına yüzey kısmına koruyucu kaplama yaptırılmalıdır. Tamamen düşük meblağlarla yapılabilecek bir işlem olduğunu da belirtmeden geçmek istemeyiz. Tabii tüm işlemler alanında uzman ekiplerce yapılmalıdır.
2. Alaşımdan Yardım Alınmalı
Korozyon doğrudan metal üzerinde meydana geldiğinde metalin yavaş yavaş çöktüğünü görebilirsiniz. Bu yüzden devreye alaşım oluşturma işlemi girecektir. Her açıdan sağlıklı bir kullanımı vardır. Alaşım oluşturulur ve metalin eskisinden bile dirençli hale gelmesi sağlanır. Böylelikle can sıkıcı durumların önüne geçilmiş olur.
3. Katodik Koruma Yaptırmalı
Katodik koruma sayesinde bu durum net şekilde önlenebilir. Demir alaşımın bozulmaması adına çinkodan yapılan bir taban meydana getirilir. İzlenen yolda atılan tüm adımlar sayesinde güvenliği tehdit eden durumlar ortadan kalkacak demektir. Günümüzde birçok usta ekip de bu yöntemi kullanmayı sürdürmektedir. Katodik koruma, korozyon önleme yöntemleri arasında en dikkat çekenidir.
Korozyon ve Su Yalıtımı ile Olan İlişkisi
Su yalıtımı sayesinde bu olaydan korunmak elbette ki mümkündür. Su izolasyonu, koruma kaplamalarının hayata geçirilmesi ile her şeyi sıfırdan tamir etmenin aksine daha kısa sürede kesin çözümler sağlamaktadır. Korozyondan korunma yöntemleri dendiği an akla gelen su izolasyonu, deprem sırasında da büyük bir güvenlik önlemi oluşturur. Bu yüzden herkesin bahsi geçen izole işlemini yaptırması şarttır.
Bahsi geçen olayın depremle olan ilişkisi apaçık bir şekilde ortadadır. Buna beton korozyonu da denir. Metal malzemeler zamanla çöker ve depremin tüm etkisini gözler önüne serer; şiddetini de bir hayli arttırır. Böyle durumların yaşanmaması adına kaliteli bir su yalıtım sistemi kurulmalıdır. Çünkü su tek başına bunun nedeni olmasa bile hızlandıran bir detaydır. Bu yüzden de izolasyonun şart olduğunu asla unutmamak gerekiyor. Su membranlarının kaliteli olması da son derece önem taşıyor diyebiliriz.
Kaliteli su yalıtım membranları satın almak adına bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.
UKS Yapı olarak bu yazımızda korozyon nedir, korozyon oluşumu nasıldır sorularının yanıtlarını verirken su yalıtımı ile olan ilişkisine de değinmiş olduk. Dilediğiniz zaman diğer blog içeriklerimizi de inceleyebilirsiniz!